Diyabet: Şeker hangi sıcaklıkta düzensiz hale gelir? 3 milyon hasta üzerinde yapılan araştırma ortaya çıkardı
Uzman Diyabetolog ve Patolojik- Diyabet Kliniği ve Metropolitan General Diyabet Merkezi aşırı sıcaklıkların diyabetin kontrolünü nasıl bozabileceğini analiz ediyor
İklim değişikliği nedeniyle giderek yaygınlaşan aşırı dış ortam sıcaklıklarının, kardiyovasküler, solunum ve beyin hastalıkları gibi kronik hastalıkları kötüleştirdiği biliniyor. Şimdi, coğrafi açıdan farklı yaklaşık 3 milyon hasta üzerinde yapılan bir araştırma, etkilenen hastalıklar listesine tip 2 diyabeti de ekliyor.
Diyabetli yaşlı erişkinlerde termoregülasyon tepkisi sıklıkla bozulur ve bu da onları aşırı sıcağa veya soğuğa karşı savunmasız hale getirir.
Aşırı sıcaklıklar ile arasındaki ilişki üzerine çok fazla çalışma yapılmamıştır. Esas olarak yüksek sıcaklıkların etkisi incelenmiştir; Yaz aylarında diyabetlilerin başına neler geliyor?
Hem sıcak hem de soğuk hava, nispeten stabil bir kan şekeri değerinin korunmasını zorlaştırır ve kardiyovasküler komplikasyonları artırır. Kan damarlarını ve sinir sistemini olumsuz yönde etkileyen aşırı ısı, insanları kalp içi kan akışının azalması ve aritmi riskiyle karşı karşıya bırakır. Diyabetin vücudun aşırı ısıyı terleme yoluyla dağıtma konusundaki yeteneğini bozduğu ve aşırı ısınmaya yol açtığı yaygın olarak kabul edilmektedir. Bunun nedeni muhtemelen dehidrasyondur, ancak aynı zamanda kalbe giden kan akışını azaltan derideki genişlemiş kan damarlarıyla da ilgili olabilir.
Soğuğun kendisi de kalp için bir stres etkenidir; termoregülasyonu sağlamak için yanmayı artırmak üzere kan akışının artmasına neden olur, ciddi bir yorgunluk testi oluşturur ve "diyabetik" kalp için komplikasyon risklerini artırır. İnsülin bağımlı tip 2 diyabetli kişiler için bir başka sorun da çevre ile kuru ısı alışverişi sonucu artan kan akışının, insülinin vücutta daha hızlı dağılmasına neden olması ve bunun da hipoglisemi riskini arttırmasıdır. Ayrıca ısı genellikle iştahı azaltır ve bu da kan şekerinin düşmesine neden olabilir. Tam tersine aşırı soğuk, kan dolaşımını azaltarak hiperglisemiye ve ardından diyabetin düzenlenmesinde bozulmaya yol açabilir.
Peki ya yüksek sıcaklıklar?
Diyabetli kişiler, metabolizması sağlıklı olanlara göre ısıya daha yavaş ve daha zayıf tepki verir. Bunun nedeni, ısıya uyum sağlama konusundaki normal yeteneklerinin azalabilmesi ve sınırlı bir şekilde çalışabilmesidir. Bunun nedeni, ter bezlerinin ve kan damarlarının düzenlenmesinden sorumlu sempatik yolların aktivitesinin azalması, bunun sonucunda insülin emiliminin gecikmesi ve paradoksal olarak yüksek kan şekeri değerlerine yol açmasıdır.
Ana neden, terleme yoluyla ısı alışverişinin bozulması ve deri yoluyla kuru ısı alışverişinin bozulmasıdır, bu da ısıyı çevredeki kan damarlarının genişlemesi yoluyla dağıtır.
Periferik sinir hasarı (periferik nöropati) ve şiddetli obezite, sıcağa ve soğuğa uyum sağlama yeteneğini daha da azaltır. Obezite, vücudun yüzey alanının vücut ağırlığına göre küçülmesi nedeniyle vücudun ısıyı dağıtma yeteneğini olumsuz yönde etkiler. Ayrıca yağ dokusu yoluyla ısının yayılması kas dokusundan daha yavaştır. Aynı zamanda soğuk yerine sıcakta perifere giden kan akışı artar, insülin emilimi hızlanır ve böylece hipoglisemi riski daha da artar.
Ek olarak, ısı stresi karaciğere giden kan akışını azaltabilir ve böylece karaciğerin bazı ilaçları aktif formlarından inaktive formlarına dönüştürme yeteneğini yavaşlatabilir. İnsülin gibi güçlü bir hipoglisemik ilacın vücut üzerindeki etkisi, glikoz değerleri (hipoglisemi) üzerinde amaçlanandan daha güçlü etkilere yol açabilir.
Peki ya soğuk?
Soğuk hava, bazı diyabet sonuçları açısından sıcak kadar kötü olabilir. Tip 2 diyabetli kişilerde yapılan epidemiyolojik çalışmalar, kış aylarında glikoz kontrolünün daha zayıf olduğunu (yani daha yüksek glikoz seviyeleri) göstermiştir. Soğuğun diyabetli kişilerin vücudunun metabolik ve ısı düzenleyici yeteneği üzerindeki etkisine ek olarak, diğer bazı nedenler arasında kış aylarındaki fiziksel aktivitedeki değişiklikler, beslenme alışkanlıkları, sıvı tüketimi, tıbbi bakıma başvurma yeteneği ve psikososyal stres etkenleri olabilir.
Soğuk, periferik damarlarda vazokonstriksiyona neden olarak insülinin emilimini ve dolayısıyla aktivitesini azaltır, diyabetin düzensizliğiyle birlikte glikozda açıklanamayan bir artışa yol açarak komplikasyon riskini artırır.
Aşırı hava durumu ve diyabet Çalışması
Penn ve Penn'in Per elman Tıp Okulu'ndaki meslektaşları tarafından yürütülen bir pilot çalışma, aşırı sıcak veya soğuk dış ortam sıcaklıklarının, tip 2 diyabetli kişiler için potansiyel olarak yaşamı tehdit eden üç koşulun ortaya çıkmasını artırdığını öne sürüyor: şiddetli hipoglisemi (düşük kan şekeri), diyabetik ketoasidoz (kanın çok asidik olması) ve ani kalp durması/ventriküller aritmi (ani kalp fonksiyonu kaybı/çok hızlı kalp atış hızı).
