Karaciğer Kanseri: Risk Faktörleri, Belirtileri, Tanı, Tedavi ve Korunma Yolları

Karaciğer kanseri, karaciğerdeki hücrelerin anormal ve kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu oluşan bir kanser türüdür. Dünyada kanserden ölümlerin önde gelen nedenlerinden biridir. Karaciğer kanserinin en sık görülen alt türleri hepatoselüler karsinom (HCC) ve intrahepatik kolanjiokarsinom (iCCA)'dır. Bu alt türler, risk faktörleri, belirtileri, tanısı, tedavisi ve prognozu açısından farklılık gösterir.

Karaciğer kanserinin en önemli risk faktörleri arasında kronik viral hepatit (B ve C), siroz, alkol kullanımı, obezite, diyabet, aflatoksin maruziyeti, hemokromatozis, alfa-1 antitripsin eksikliği ve bazı kalıtsal hastalıklar sayılabilir. Karaciğer kanseri, erken evrelerde genellikle belirti vermez. İleri evrelerde ise karın ağrısı, sarılık, kilo kaybı, iştahsızlık, karında şişlik, kaşıntı, bacaklarda ödem gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Karaciğer kanserinin tanısı, fizik muayene, kan testleri, görüntüleme yöntemleri (ultrason, BT, MR, PET) ve biyopsi ile konulabilir. Karaciğer kanserinin evrelemesi, tümörün büyüklüğü, sayısı, lenf nodu ve uzak organ yayılımı, karaciğer fonksiyonu ve hastanın performans durumuna göre yapılır. Karaciğer kanserinin tedavisi, hastalığın evresi, tümörün özellikleri, karaciğerin durumu ve hastanın genel sağlığına göre belirlenir. Karaciğer kanserinin tedavi seçenekleri arasında cerrahi (rezeksiyon veya nakil), lokal ablasyon (radyofrekans, mikrodalga, kriyoablasyon, etanol enjeksiyonu), transarteryel tedaviler (kemoembolizasyon veya radyoembolizasyon), radyoterapi (eksternal veya internal) ve sistemik tedaviler (kemoterapi, immünoterapi, hedefe yönelik tedaviler) bulunur.

Karaciğer kanserinden korunmak için, risk faktörlerini azaltmak, sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek, hepatit virüslerine karşı aşılanmak ve risk grubundaki kişilerin düzenli olarak tarama testleri yaptırmak önemlidir. Karaciğer kanseri, erken tanı ve uygun tedavi ile tedavi edilebilir ve yaşam kalitesi artırılabilir bir hastalıktır.