Sırrı Süreyya Önder, 1962 yılında Adıyaman'da dünyaya geldi ve ailesinin beş çocuğundan biriydi. Babasını sekiz yaşındayken kaybeden Onder, genç yaşta farklı işlerde çalışarak ailesine destek oldu.
İlk Tutuklanma ve Cezaevi Yılları
1978 yılında Adıyaman'da lise öğrencisiyken Maraş Katliamı'nı protesto ettiği için tutuklandı. Ankara Üniversitesi'ni kazandıktan sonra 1980 darbesi sonrasında siyasi faaliyetleri nedeniyle tutuklanarak cezaevine gönderildi. Yedi yıl cezaevinde kaldı ve açlık grevlerine katılarak protesto etti.
Sinema Kariyeri
Önder, cezaevinden çıktıktan sonra kamyon şoförlüğü dahil çeşitli işlerde çalıştı. Sinema kariyeri ise Yılmaz Güney'in filmini izledikten sonra başladı. Senaristlik, yönetmenlik ve oyunculuk yaptığı yapımlarla dikkat çekti.
Siyasi Kariyeri
HDP çatısı altında siyasete atılan Önder, İstanbul ve Ankara Milletvekilliği yaptı. Farklılıkları eşitlik ve adalet temelinde uzlaştırma çabasını sürdürdü.
Çözüm Süreci ve Diyalog Çalışmaları
2013-2015 yılları arasında “Çözüm Süreci”nde önemli rol oynadı ve terör örgütü PKK lideri Abdullah Öcalan ile yapılan görüşmelerde yer aldı. Diyalog sürecindeki çabalarıyla tanındı.
Hukuk ve İfade Özgürlüğü Mücadelesi
2018'de "terör örgütü propagandası" suçlamasıyla hapis cezasına çarptırıldı ancak Anayasa Mahkemesi'nin kararıyla tahliye edildi. İfade özgürlüğü ve hukuk mücadelesinde önemli bir figürdü.
Sağlık Sorunları ve Vefatı
Mayıs 2024'te beyin pıhtısı, pankreas tümörü ve aort anevrizması nedeniyle ağır bir tedavi görüyordu. 31 Mart'ta ani bir kalp krizi sonucu KKTC'de vefat etti.
